Οργισμένος ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ: «Ό,τι ζω τον τελευταίο καιρό, θα σας το πω σε λίγο, που θα φύγω από την θέση αυτή…»

«Χείμαρρος» ήταν ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ κ. Γεράσιμος Βουδούρης κατά την ομιλία του στη χθεσινή ημερίδα της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας, με θέμα: «ΕΟΠΥΥ: Από την κρίση στην Ανασυγκρότηση». Αν ο κ. Βουδούρης υπέβαλε τώρα την παραίτησή του, θα έλεγε κανείς ότι κάνει ηρωική έξοδο. Ο ίδιος όμως, δηλώνει ότι δεν προτίθεται να παραιτηθεί.

«Ό,τι ζω τον τελευταίο καιρό, θα σας το πω σε λίγο που θα φύγω, αποκαλύπτοντας και όλα τα εμπιστευτικά έγγραφα που έχω στείλει από τη θέση του προέδρου του ΕΟΠΥΥ. Ακόμη δεν μπορώ να τα αποκαλύψω, διότι υπάρχει η αρχή της εμπιστευτικότητας». Με αυτές τις φράσεις ξεκίνησε την τοποθέτησή του ο κ. Βουδούρης, ο οποίος κατήγγειλε ότι «κάποιοι μετάνιωσαν με τη δημιουργία του ΕΟΠΥΥ», καθώς και ότι πολλοί δεν πίστεψαν στο business plan για το Ταμείο. Ο κ. Βουδούρης δεν παρέλειψε να ρίξει βολές εναντίον του αναπληρωτή υπουργού Υγείας κ. Μάριο Σαλμά.

«Το μόνο που θα αναφέρω», είπε, «είναι ότι είχα πει εδώ και πολύ καιρό πως αυτή η κατάσταση με τον ΕΟΠΥΥ, έτσι όπως εξελίσσεται, θα οδηγήσει σε έλλειμμα 2 δισ. ευρώ. Κι αυτό το λέω, διότι την αποκάλυψη αυτή έκανε προσφάτως ο κ. Σαλμάς, κάτι το οποίο δείχνει ότι δεν υπάρχει πάντοτε αυτή η εμπιστευτικότητα που προείπαμε».

Ο κ. Βουδούρης άφησε επίσης αιχμές τόσο για τους αρμοδίους στη γενική γραμματεία Κοινωνικής Ασφάλισης όσο και για ορισμένους υπαλλήλους του ΙΚΑ.

Για τους πρώτους, είπε ότι απέκρυψαν από την τρόικα μεγάλο μέρος των οφειλών του ΕΟΠΥΥ. «Λένε ότι ανακαλύφθηκε μισό δις. ευρώ από τον ΕΟΠΥΥ. Με ποιο δικαίωμα πήγαν από τη γενική γραμματεία και είπαν ότι τα χρέη του Ταμείου προς τους παρόχους είναι 700 εκατομμύρια ευρώ; Τόσα χρωστά μόνο στους φαρμακοποιούς», επισήμανε ο κ. Βουδούρης, και πρόσθεσε μιλώντας σε έντονο ύφος: «Όποιος θέλει να στήσει παιχνίδια για δημιουργήσει θέματα, έξω από εδώ».

«Υπάρχουν κάποια… δρεπάνια από κάτω»

Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, για να μπορέσει το Ταμείο να πάρει το 1,4 από τα 6 δισ. ευρώ (προορίζονται για την κάλυψη χρεών του κράτους) δεν πρέπει να έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές. «Οι μόνες ληξιπρόθεσμες οφειλές που δεν έχω είναι ολίγον τα φαρμακεία και οι γιατροί. Ποιος θα έχει την ευθύνη αν δεν δοθεί το 1,5 δισ. ευρώ; Έχουμε φθάσει στο τελευταίο σημείο. Δεν πάει άλλο», σημείωσε.

Αναφερόμενος στις σχέσεις ΙΚΑ - ΕΟΠΥΥ, είπε: «Ποιες ήταν μέχρι τώρα οι σχέσεις ΙΚΑ - ΕΟΠΥΥ, και δεν αναφέρομαι στις διοικήσεις. Υπάρχουν κάποια… δρεπάνια από κάτω. Για ποιο λόγο δεν έγινε στον ΕΟΠΥΥ η Διεύθυνση Προμηθειών; Είχαν πει ότι θα καλύψει το κενό το ΙΚΑ. Τι ακριβώς κάλυψε το ΙΚΑ; Τι έγινε με τα αντιδραστήρια; Ενας ολόκληρος κόσμος οδηγήθηκε σε μονάδες εκτός ΙΚΑ για να κάνει εξετάσεις. 

Οι δαπάνες για παρακλινικές εξετάσεις των ασφαλισμένων του ΟΓΑ  φθάνουν τα 60 εκατομμύρια, που σημαίνει 80 εκατομμύρια. Και έρχεται σήμερα η τρόικα να μας χαρακτηρίσει ψεύτες και αναξιοπρεπείς, επειδή ο ΕΟΠΥΥ από 187 εκατομμύρια ευρώ, βρίσκεται σήμερα στα 280 εκατομμύρια και θα φθάσει στα 350 εκατομ. ευρώ. Ποιος φταίει όταν μέσα σε μία νύχτα, στη Βουλή, κόπηκαν 500 εκατομ. ευρώ;  Σήμερα, όλα αυτά τα βρίσκουμε μπροστά μας».

Ο ΕΟΠΥΥ δεν είναι θνησιγενής

Στοιχεία που έδωσε δείχνουν ότι κάθε μήνα ο ΕΟΠΥΥ συγκεντρώνει με δυσκολία 220 εκ. ευρώ από τα Ταμεία που υπάγονται σε αυτόν. «Όταν συγκροτήθηκε ο ΕΟΠΥΥ είχε συμφωνηθεί να δίνει 145 εκ. ευρώ το ΙΚΑ, 50 εκ. ευρώ ο ΟΑΕΕ, 20 εκ. ευρώ ο ΟΓΑ και 80 εκ. ευρώ ο ΟΠΑΔ. Μαζί με 100 εκ. ευρώ κρατική επιχορήγηση, ο ΕΟΠΥΥ θα είχε έσοδα 470 εκ. ευρώ. Σήμερα, έχω μαζέψει με το ζόρι περίπου 220 εκ. ευρώ αφού το ΙΚΑ δίνει μόνο 46 εκ. ευρώ, ο ΟΠΑΔ περίπου 15 εκ. ευρώ και ο ΟΓΑ λέει ότι τους τελευταίους μήνες δεν έχει…».

Ο κ. Βουδούρης τόνισε ότι ο ΕΟΠΥΥ δεν είναι θνησιγενής. «Θνησιγενή είναι τα μυαλά που δεν καταλαβαίνουν ότι η Αμυνα, η Υγεία και η Παιδεία βρίσκονται στην πρώτη γραμμή», πρόσθεσε.

Ο πρόεδρος του ΕΟΠΥΥ έκανε τρεις προτάσεις για τη διάσωση του Ταμείου των 9.5 εκατομμυρίων ασφαλισμένων.

Συγκεκριμένα, πρότεινε:

-      Την καταβολή εισφοράς μέσω της φορολογικής δήλωσης.

-      Την αύξηση των εισφορών των ασφαλισμένων του ΟΓΑ.

-      Την καθιέρωση ειδικού τέλους σε προϊόντα επιβλαβή για τον οργανισμό (πχ τσιγάρο).

«Παρά τη ζοφερή εικόνα που παρουσιάζεται», κατέληξε, «εγώ είμαι αισιόδοξος».

ΕΟΠΥΥ: Απόπειρα μεταρρύθμισης της κοινωνικής ασφάλισης υγείας

Στη συνάντηση αυτή παρουσιάστηκαν οι αριθμοί που υποδηλώνουν τον εκτροχιασμό και οι εναλλακτικές εκδοχές για την ανασυγκρότηση του ΕΟΠΥΥ. Παράλληλα παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα έρευνας της κοινής γνώμης και του ιατρικού προσωπικού που πραγματοποιήθηκε από την Kappa Research το Σεπτέμβριο του 2012 σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1601 ιατρών όλων των ειδικοτήτων, συμβεβλημένων και μη με τον ΕΟΠΥΥ, καθώς και  σε πανελλαδικό, αντιπροσωπευτικό δείγμα 2206 ατόμων από το γενικό πληθυσμό, στις 13 γεωγραφικές περιφέρειες της χώρας.

Από τα στοιχεία που παρουσίασε ο κοσμήτορας της σχολής, καθηγητής Γιάννης Κυριόπουλος, φάνηκε ότι το 61,8% των πολιτών κρίνει "μάλλον αρνητικά" και "αρνητικά" τον ΕΟΠΥΥ και μόλις το 37% "θετικά" και "μάλλον θετικά". Περίπου 50% των ερωτηθέντων υποστηρίζει ότι πρέπει να αντικατασταθεί ο οργανισμός με κάτι καλύτερο, ενώ το 40% δηλώνει ότι θα πρέπει να συνεχίσει, αλλά να βελτιωθεί η λειτουργία του.

Σχεδόν όλοι οι ερωτηθέντες εκτιμούν ότι υπάρχει πολυφαρμακία στη χώρα μας, ενώ 6 στους 10 θεωρούν πως οι γιατροί συνταγογραφούν ακριβά φάρμακα, χωρίς αυτά να είναι πάντα απαραίτητα.

Εντύπωση, επίσης, προκαλεί το γεγονός ότι ένας στους τέσσερις παίρνει φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού από τον φαρμακοποιό, ενώ στις μισές από αυτές τις περιπτώσεις το φάρμακο έχει συστήσει ο φαρμακοποιός και όχι ο γιατρός.

Σε ότι αφορά το ρόλο του ΕΟΠΥΥ ο κ. Κυριόπουλος ανέφερε ότι η συγκρότηση του ΕΟΠΥΥ είναι μια απόπειρα μεταρρύθμισης της κοινωνικής ασφάλισης και της υγειονομικής περίθαλψης, αλλά επισήμανε πως η διαπραγματευτική αποτελεσματικότητα του οργανισμού, με στόχο να μειωθούν οι τιμές, δεν είναι ικανοποιητική.

Ο κοσμήτορας της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας καθηγητής κ. Γιάννης Κυριόπουλος είπε ότι είναι απαραίτητο να διευκρινιστούν οι σχέσεις με τις υπηρεσίες υγείας του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, να εισαχθούν τεχνικές και μέθοδοι αναζήτησης και επίτευξης της αποδοτικότητας και να διευρυνθεί και σταθεροποιηθεί η χρηματοδοτική βάση του οργανισμού.

Η συγκρότηση του ΕΟΠΥΥ είναι μια απόπειρα μεταρρύθμισης της κοινωνικής ασφάλισης υγείας και της υγειονομικής περίθαλψης. Με τη συγκρότηση ασφαλιστικού μονοψωνίου στην αγορά υπηρεσιών υγείας επιχειρείται μεταξύ άλλων η περιστολή της δαπάνης μέσω μείωσης των τιμών. Δυστυχώς δεν επαληθεύεται η διαπραγματευτική αποτελεσματικότητα του ΕΟΠΥΥ προς μείωση των τιμών. Είναι περιορισμένη και τα πιθανά οφέλη από την ασθενή αμφιλεγόμενα, δεδομένης της πολιτικής η οποία ασκείται και του οργανωτικού και διοικητικού πλαισίου σχεδιασμού του οργανισμού.

Επιπλέον, οι περιοριστικές συνθήκες της δημοσιονομικής κρίσης, ύφεση και ανεργία καθιστούν το εγχείρημα δυσχερές και πολύπλοκο, δεδομένης της αύξησης του φορτίου νοσηρότητας (και κατά συνέπεια των αναγκών υγείας του πληθυσμού) αλλά και της δραματικής μείωσης των εισροών, η οποία προκαλεί χρηματοδοτικό "έμφραγμα" στον υγειονομικό τομέα.

Ο κ. Κυριάκος Σουλιώτης, επίκουρος καθηγητής Πολιτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, πρώην αντιπρόεδρος του ΕΟΠΥΥ, ανέλυσε τις διαστάσεις της κρίσης στην ασφάλιση υγείας, στο πλαίσιο της λειτουργίας του ΕΟΠΥΥ με τα κάτωθι συμπεράσματα:

Το έλλειμμα του ΕΟΠΥΥ είναι κατά βάση το αποτέλεσμα της τεράστιας υστέρησης στο σκέλος των εσόδων (η οποία ήδη ξεπερνά τα 700 εκ. ευρώ), κυρίως λόγω της ύφεσης και λιγότερο συνέπεια της πορείας των μεγεθών στο σκέλος των δαπανών.

Ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ όπως έχει τροποποιηθεί για να προσαρμοστεί στα συρρικνωμένα έσοδα, αντίθετα με τον αρχικό σχεδιασμό, αποδυναμώνει την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, αφού διαθέτει κάτι λιγότερο από το 6% των εσόδων του.

Σε ό,τι αφορά στη μεθοδολογία μέτρησης των δαπανών υγείας, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι, στην Ελλάδα η δαπάνη υγείας ως ποσοστό του ΑΕΠ υπερβαίνει το μέσο όρο του ΟΟΣΑ, αλλά η κατά κεφαλήν δαπάνη (και κοινή αγοραστική δύναμη), υπολείπεται πλέον σε μεγάλο βαθμό. Αυτή η επισήμανση είναι πολύ σημαντική για την ποιότητα και ποσότητα των παρεχομένων υπηρεσιών, σε συνθήκες διαρκώς μειωμένου ΑΕΠ, καθώς και λόγω του ότι οι στόχοι προσαρμογής που έχουν τεθεί συνδέονται με το ΑΕΠ.

Επιπλέον, παρουσίασε δεδομένα από πρόσφατη έρευνα σε γιατρούς και ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ, από την οποία προκύπτει ότι το 59% των πολιτών δηλώνουν ότι περιόρισαν τον τελευταίο χρόνο τη χρήση υπηρεσιών υγείας ενώ επιμένουν να επιλέγουν οι ίδιοι τον ιατρό στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας με επιβάρυνση όμως του ατομικού τους εισοδήματος (σε ποσοστό 42,5%) και παρατηρείται «διόρθωση» της συνταγογραφικής συμπεριφοράς του ιατρικού σώματος.

Οι αιτίες τις πολυφαρμακίας

Ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΟΦ), καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής κ. Γιάννης Τούντας, ανέπτυξε τις σημαντικότερες παραμέτρους της φαρμακευτικής ασφάλισης και περίθαλψης στις συνθήκες της οικονομικής κρίσης.

Ειδικότερα, αναφέρθηκε σε ζητήματα που σχετίζονται με την έκταση αλλά και ορισμένες από τις βασικές αιτίες της πολυφαρμακίας, την έλλειψη της σωστής αντιμετώπισης των κινδύνων για την υγεία που μπορούν να προκληθούν από την κατανάλωση φαρμάκων, καθώς και τις αντιλήψεις των ιατρών και του γενικού πληθυσμού για τη φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων, όπως αυτά αναδείχθηκαν από την πανελλαδική έρευνα Hellas Health ΙV για την Υγεία των Ελλήνων που πραγματοποιήθηκε από το Ινστιτούτο Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) σε αντιπροσωπευτικό δείγμα 1.008 ατόμων ηλικίας άνω των 18 ετών, τον Οκτώβριο του  2011. Ειδικότερα:  

• Πάνω από το 60% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η φαρμακευτική δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων στην Ελλάδα είναι υπερβολική, ενώ το 65% θεωρεί ότι για αυτήν την κατάσταση υπεύθυνοι είναι, οι γιατροί.
• Το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων  (84%) θεωρεί ότι υπάρχει πολυφαρμακία και ότι αυτή οφείλεται στους γιατρούς (50%), στους ασθενείς (24%), στις φαρμακευτικές εταιρίες (19%) και στους φαρμακοποιούς (4%).
• Περισσότεροι από τους μισούς (56%) θεωρούν ότι οι γιατροί συνταγογραφούν ακριβά φάρμακα χωρίς να είναι πάντα απαραίτητα, ενώ έξι στους δέκα (64%) ότι συνταγογραφούν περισσότερα φάρμακα από ό,τι χρειάζεται.
• Ένας στους τέσσερις (25%) λαμβάνει συνταγογραφούμενα φάρμακα από τον φαρμακοποιό του χωρίς συνταγή γιατρού. Στις μισές περιπτώσεις από αυτές (50%) το φάρμακο το έχει συστήσει ο φαρμακοποιός, στο 41% το έχει συστήσει ο γιατρός και σε ποσοστό 8% το έχει συστήσει φίλος ή γνωστός.